ทวีปเอเชีย

ทวีปเอเชีย เป็นส่วนหนึ่งของมหาทวีปแอฟริกา-ยูเรเชีย มีเขตแดนที่คลุมเครือโดยเฉพาะเขตต่อระหว่างเอเชียกับยุโรป ทวีปเอเชียกับแอฟริกาบรรจบกันที่ใดที่หนึ่งใกล้กับคลองสุเอซ ในอียิปต์ แนวเขตแดนระหว่างเอเชียกับยุโรปผ่านช่องแคบดาร์ดะเนลส์ ทะเลมาร์มารา ช่องแคบบอสโพรัส ทะเลดำ แนวสันเขาบริเวณเทือกเขาคอเคซัส บางคนว่าผ่านทะลุแอ่งคูมา-มานิช ทะเลแคสเปียน แม่น้ำอูราลบางคนว่าผ่านแม่น้ำเอมบา และเทือกเขาอูรัล ถึงหมู่เกาะโนวายาเซมเลีย ทวีปเอเชียมีประชากรราว 60% ของประชากรโลก
เป็นทวีปที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก แบ่งออกเป็น 5 ภูมิภาค ถ้ารวมประเทศรัสเซียที่อยู่ในทวีปเอเชียจะเป็น 6 ภูมิภาค ภูมิภาคที่มีขนาดใหญ่ที่สุดและมีประชากรมากที่สุด คือ ภูมิภาคเอเชียตะวันออก ภูมิภาคที่เกิดขึ้นใหม่ คือ ภูมิภาคเอเชียกลาง ซึ่งเป็นประเทศที่แยกออกจากอดีตสหภาพโซเวียต เมื่อปี พ.ศ. 2534 เป็นภูมิภาคที่มีขนาดเล็กที่สุดและมีประชากรน้อยที่สุด
ทวีปเอเชียมีพื้นที่ส่วนใหญ่อยู่เหนือเส้นศูนย์สูตร มีตำแหน่งที่ตั้งตามพิกัดทางภูมิศาสตร์ ดังนี้ คือ จากละติจูด 1 องศา 16 ลิบดาเหนือ ถึง 77องศา 41 ลิบดาเหนือ และจากลองติจูด 26 องศา 4 ลิบดาตะวันออก ถึง 169 องศา 30 ลิบดาตะวันตกทวีปเอเชียมีเนื้อที่ประมาณ 44 จากที่ตั้งของทวีปเอเชียนี้เองทำให้ทวีปเอเชียได้รับสมญานามว่า "ทวีปแห่งความตรงกันข้าม" ขนาดของทวีปเอเชีย ล้านตารางกิโลเมตรหรือประมาณร้อยละ30ของผืนแผ่นดินทั้งโลกความกว้างของทวีปนับจากประเทศตุรกีซึ่งอยู่ทางทิศตะวันตกไปจดประเทศญี่ปุ่นซึ่งอยู่ทางทิศตะวันออก เป็นระยะทางยาว 9,600 กม. ความยาวของทวีป วัดจากชายฝั่งมหาสมุทรอาร์กติกซึ่งอยู่ทางเหนือ ไปจดหมู่เกาะซาวู ประเทศอินโดนีเซีย ซึ่งอยู่ทางใต้ มีความยาวประมาณ 9,600 กม.ที่ศอินโดนีเซีย ซึ่งอยู่ทางใต้ มีความยาวประมาณ 9,600 กม. ซึ่งมีขนาดใหญ่เป็น 5 เท่าของทวีปออสเตรเลีย

ทวีปเอเชียมีอาณาเขตติดต่อกับดินแดนต่างคือ
ทิศเหนือ จดมหาสมุทรอาร์กติกมีแหลมเชลยูสกินของสหพันธรัฐรัสเชียเป็นแผ่นดินอยู่เหนือที่สุด

ทิศตะวันออกจดมหาสมุทรแปซิฟิกมีแหลมเดชเนฟ ของสหพันธรัฐรัสเซีย เป็นแผ่นดินตะวันออกที่สุด

ทิศตะวันตก จดทะเลเมดิเตอร์เรเนียนและทะเลดำ กับทิวเขาอูราล กั้นดินแดนกับทวีปยุโรปและมีทะเลแดงกับคาบสมุทรไซไน กั้นดินแดนกับทวีปแอฟริกา มีแหลมบาบาของตุรกีเป็นแผ่นดินตะวันตกสุด

ทิศใต้จดมหาสมุทรอินเดีย มีเกาะโรติ ของติมอร์ – เลสเต เป็นดินแดนอยู่ใต้ที่สุด

ลักษณะภูมิประเทศทวีปเอเชียมีโครงสร้างทางธรณีวิทยา และลักษณะภูมิประเทศแบ่งออกเป็นเขตใหญ่ ๆ คือ เขตที่ลุ่มภาคเหนือ มีลักษณะเป็นที่ราบต่ำขนาดใหญ่มาก ซึ่งเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ที่ราบไซบีเรียตะวันตก ตอนกลางเป็นเนินสูงและที่ราบสูงประกอบด้วยภูเขาสูงใหญ่ ตอนใต้บางแห่งเป็นที่ราบสูงเต็มไปด้วยภูเขา มีทิวเขาต่าง มากมาย บางแห่งเป็นที่ราบต่ำมีภูเขาที่สำคัญคือ ภูเขาหิมาลัย มียอดเขาเอเวอเรสต์ซึ่งเป็นยอดเขาที่สูงที่สุดในโลก ภูเขาคราโครัม มียอดเขากอดวิน ออดเตน ภูเขาฮินดูกูษ ภูเขาคุนลุ้น ภูเขาเทียนซาน
มีแม่น้ำที่สำคัญคือแม่น้ำแยงซีเกียง แม่น้ำอามูร์ แม่น้ำเยนีเซีย แม่น้ำออบ แม่น้ำฮวงโห แม่น้ำโขง แม่น้ำลีวา
ที่ราบสำคัญจะเป็นที่ราบธิเบต ซึ่งเป็นที่ราบที่สูงที่สุดในโลก
ทะเลทรายที่สำคัญก็มี ทะเลทรายอาหรับ ทะเลทรายโกบี ทะเลทรายซีเรีย
ทะเลสาบสำคัญ ๆมี ทะเลแคสเปียน ซึ่งเป้นทะเลสาบน้ำเค็มที่ใหญ่ที่สุดในโลก ทะเลอารัล ทะเลสาบไบคาล ซึ่งเป็นทะเลสาบน้ำจืดที่ใหญ่ที่สุดในทวีปเอเชียและลึกที่สุดในโลก